Hưng cảm là gì? | Safe and Sound

Hưng cảm là một rối loạn cảm xúc hết sức đặc biệt, trái ngược hoàn toàn với trầm cảm. Rối loạn hưng cảm, còn gọi là cơn hưng cảm hay giai đoạn hưng cảm, là một trạng thái hưng phấn tâm thần, với những đặc điểm: tăng khí sắc, tăng tốc độ tư duy, tăng hoạt động, rối loạn giấc ngủ và một số chức năng sinh học khác.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Định nghĩa hưng cảm

Hưng cảm là một trạng thái cảm xúc đặc trưng bởi một giai đoạn kéo dài ít nhất một tuần. Giai đoạn hưng cảm là giai đoạn mà người bệnh cảm thấy tràn đầy năng lượng để có thể làm mọi việc. Đó là một trạng thái rối loạn cảm xúc khiến người bệnh tràn đầy sinh lực bất thường, cả về thể chất và tinh thần. Hưng cảm sẽ gây ra các khó khăn và làm giảm khả năng làm việc, tương tác với bạn bè, gia đình ở nhà hay các mặt khác của đời sống, nghiêm trọng hơn có thể khiến cho người bệnh phải nhập viện.

2. Nguyên nhân dẫn đến hưng cảm

Ảnh 1: Hưng cảm có thể là dấu hiệu của rối loạn lưỡng cực

Hưng cảm thường xảy ra ở những người bị rối loạn lưỡng cực. Nguyên nhân gây rối loạn lưỡng cực vẫn chưa được bác sĩ tâm thần xác định rõ ràng, nhưng những ai sinh ra trong gia đình có người thân mắc bệnh thì nguy cơ mắc phải rất cao. Mặt khác, các bác sĩ tâm thần cho biết một số yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ bị hưng cảm bao gồm:

Mất ngủ, thiếu ngủ trong thời gian dài.

• Gặp tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là nhóm thuốc chống trầm cảm SSRI và thuốc kháng viêm steroid.
• Ngộ độc chất kích thích như cocaine và methamphetamine. 
• Nghiện rượu bia.
• Nghiện ma tuý.
• Di chứng của một số căn bệnh ác tính.

 

3. Triệu chứng của hưng cảm

Một người đang trong trạng thái hưng cảm thì sẽ có những triệu chứng nổi bật sau:

• Lòng tự trọng quá lớn hay hoang tưởng tự cao.
• Giảm nhu cầu ngủ.
• Nói nhiều hơn bình thường và có áp lực mình phải tiếp tục nói.
• Ý tưởng, cảm xúc dâng trào và cảm thấy các suy nghĩ đang kéo tới.
• Dễ bị thu hút vào các vật không quan trọng hay không cần thiết.
• Mục tiêu cho các hoạt động tăng lên (trong công việc xã hội, trong công việc hay học tập, hay trong quan hệ tình dục) hay có xáo trộn về tâm thần vận động.
• Tham gia quá nhiều các hoạt động giải trí có nguy cơ gây hậu quả không tốt như mua sắm quá đà, quan hệ tình dục thiếu suy nghĩ,...).

Ảnh 2: Hưng cảm dẫn đến thay đổi tính khí thất thường

Các bác sĩ tâm thần cho biết, những người mắc hưng cảm có thể tự nhận ra hoặc được người khác góp ý về những thay đổi của mình. Tuy nhiên, họ có xu hướng không tin vào những lời góp ý của người khác. Để rồi khi cơn hưng phấn đi qua, còn lại trong họ là sự hối hận, chán nản, dằn vặt về những điều đã làm.

Những người bị hưng cảm mức độ nặng có thể có biểu hiện xa rời thực tại. Họ nhìn thấy ảo giác, nghe thấy ảo thanh và hoang tưởng về chính mình. Thậm chí, có người còn thực sự tin rằng mình là người có quyền năng của thần thánh.

 

4. Điều trị hội chứng hưng cảm

Liệu pháp tâm lý luôn là ưu tiên hàng đầu để điều trị các bệnh rối loạn cảm xúc. Bác sĩ tâm thần sẽ tiếp xúc, lắng nghe và nói chuyện với người bệnh nhẹ nhàng để làm dịu bớt cơn hưng cảm. Đồng thời, người nhà cũng cần phải phối hợp để mang lại kết quả trị liệu tốt nhất. Trong trường hợp bệnh nặng, người bệnh cần được chăm sóc, điều trị đặc biệt bởi bác sĩ tâm thần bên trong bệnh viện.

Cùng với liệu pháp tâm lý, bác sĩ tâm thần còn kê toa các loại thuốc như thuốc ổn định tâm trạng hay thậm chí là thuốc chống loạn thần. Thậm chí, người bệnh cần phải thử nhiều loại thuốc trước khi tìm ra được phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Theo các bác sĩ tâm thần, để chữa dứt hưng cảm, bệnh nhân và người nhà cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để tìm giải pháp chứ không nên tự ý cắt thuốc sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường.

5. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.